Ίσως η φράση αυτή με τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα τα
τελευταία χρόνια να είναι η πλέον επίκαιρη. Γράφτηκε όμως για μια άλλη πατρίδα.
Για μία χαμένη πατρίδα, μια ακόμη αλησμόνητη πατρίδα μας, τη Βόρειο Κύπρο. Είναι
ένας ακόμη σταθμός ενός ταξιδιού.
Γιάννενα, Σμύρνη, Κύπρος. Ένα ταξίδι που ξεκίνησε με
αναφορές στη λαογραφία και που συνεχίστηκε με αρώματα Ανατολής και έρωτα αλλά
και εικόνες πόνου, ξεριζωμού, πολέμου. Ένα λογοτεχνικό «ταξίδι» - που ελπίζουμε
να μην τελειώσει - στη ζωή, τις αξίες και τα ιδανικά των Ελλήνων. «Οδηγός» σε
αυτό το ταξίδι ο συγγραφέας Θεόδωρος Δεύτος, ο αντιδήμαρχος Ιλίου, ο δάσκαλος. Το
«Μήπως αγάπησα λάθος πατρίδα» είναι το τελευταίο του βιβλίο. Έχουν προηγηθεί
άλλα τρία: «Ο ηπειρώτικος γάμος», «Μη ρωτάς γιατί» και το «Σμύρνη, συγγνώμη»,
που σημείωσε μεγάλη επιτυχία…
Συναντήσαμε τον κ. Δεύτο στο Πολιτιστικό Κέντρο Ίλιου «Μελίνα
Μερκούρη», που ως αντιδήμαρχος Πολιτισμού, μάχεται καθημερινά για την
πολιτιστική κουλτούρα της πόλης. Όπως μας εξομολογήθηκε η συγγραφή των βιβλίων
είναι για τον ίδιο ένας εναλλακτικός τρόπος… διδασκαλίας, καθώς μιλά για αξίες,
ιδανικά, για την Ιστορία μας!
- Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο μυθιστόρημά σας;
Το βιβλίο είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα ( περίοδος
1950-1974 ). Ο ένας από τους δύο βασικούς ήρωες του βιβλίου, είναι Κύπριος ο
γιατρός Ευαγόρας Χατζησσάβας από την Κερύνεια, ο οποίος μετά τις σπουδές του
στην Αθήνα, κατεβαίνει στην Κύπρο, διακρίνεται για την δράση του, και εξ' αυτού
του λόγου τον καλεί ο Μακάριος και τον κάνει Υπουργό Γεωργικής ανάπτυξης.
Συγχρόνως πρέπει να σας πω ότι το στόρι, παρακολουθεί τον
Ευαγόρα από την δράση που είχε στην Αθήνα, στις μεγάλες διαδηλώσεις που γινόταν
για το Κυπριακό και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του νεαρού φοιτητή της ιατρικής σ' αυτές.
Μέσα από το βιβλίο θα βρείτε στοιχεία που αφορούν τις
σχέσεις με του Τουρκοκυπρίους, αφού ο πιο στενός φίλος του Ευαγόρα ήταν ο
παιδικός του φίλος, Μουράτ.
Επίσης θα βρείτε την στάση που κράτησε όταν τον προσέγγισε ο
Γρίβας, μετά την διαφωνία και την παραίτηση από την κυβέρνηση του Μακαρίου.
Θεωρώ ότι είναι ένα βιβλίο με πολύ ενδιαφέρον για το
Κυπριακό αναγνωστικό κοινό, γιατί μέσα από τον μύθο ο αναγνώστης θα μάθει
πράγματα για ‘κείνη την εποχή, που ενδεχομένως δεν γνωρίζει. Όμως το βιβλίο
αναφέρεται και στην φιλία που ανέπτυξε ο Ευαγόρας με τον συμφοιτητή του Χρήστο
Πάσχο, με τον οποίο είχαν αντίθετες ιδεολογικές προσεγγίσεις, καθότι ο νεαρός
Ελλαδίτης ήταν γιος ενός γνωστού αγωνιστή της αριστεράς κατά την διάρκεια του
εμφυλίου.
- Γιατί ασχολείστε συνήθως με θέματα τα οποία μας έχουν
πληγώσει.
Η καταγωγή μου είναι από την Β. Ήπειρο και κατά συνέπεια
εκφράζουν και τα δικά μου συναισθήματα και οικογενειακά βιώματα. Προέρχομαι
λοιπόν κι εγώ από μια αλησμόνητη πατρίδα, συνεπώς είναι φυσικό να με καίνε αυτά
τα θέματα.
Από την άλλη,
κουβαλάω πάντα μέσα μου τον δάσκαλο, ως εκ τούτου θέλω στον αναγνώστης να μένει
κάτι, από την ανάγνωση ενός δικού μου μυθιστορήματος.
- Πόσος καιρός χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε το μυθιστόρημα
αυτό;
Ο χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ένα τέτοιο
μυθιστόρημα είναι μεγάλος, γιατί δεν είναι μόνον ο χρόνος που δαπανά κανείς στο
κομμάτι της συγγραφής. Είναι και το κομμάτι της ιστορικής μελέτης, το οποίο
είναι χρονοβόρο και απολύτως απαραίτητο. Γιατί αν δεν πατάς καλά πάνω στα
ιστορικά στοιχεία κινδυνεύεις να εκτεθείς ανεπανόρθωτα. Πάντως η συγγραφή αυτή
καθ’ αυτή πήρε περίπου δύο μήνες.
- Τα μυθιστορήματα είναι κυρίως
ιστορικά και αναφέρονται
στην προσφυγιά, τον ξεριζωμό, τον πόλεμο. Θεωρείτε ότι είναι μέσα από τα
βιβλία σας μαθαίνουν κάποιοι πράγματα που δεν γνωρίζουν;
Ίσως το πιο
επιτυχημένο σύνθημα που έχω ακούσει στην Κύπρο, είναι το «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ». Θεωρώ όμως ότι έχει
θολώσει λίγο η λάμψη του συγκεκριμένου συνθήματος. Έχω την αίσθηση ότι η
σημερινή νεολαία δεν αξιολογεί με τον ίδιο τρόπο τα πράγματα και τις
καταστάσεις. Στόχος του βιβλίου είναι να φρεσκάρω την μνήμη των παλαιοτέρων, αλλά και
να μάθουν οι νεότεροι γεγονότα και καταστάσεις που αγνοούν. Ίσως να είμαι
φιλόδοξος, ίσως αιθεροβάμων, αλλά αυτή είναι η επιδίωξη μου.
- Τα βιβλία σας μιλούν για ανθρώπους με αξίες. Υπάρχουν αυτές στη σύγχρονη Ελλάδα;
Οι ήρωες μου είναι συνήθως άνθρωποι
καθημερινοί, χωρίς τίτλους και περγαμηνές, που σέβονται την πατρίδα,
την οικογένεια, την θρησκεία. Που δείχνουν την αλληλεγγύη τους όταν διαπιστώσουν
ότι ο συνάνθρωπος έχει την ανάγκη τους. Το βλέπω έντονα σήμερα στην Ελλάδα, με
τα γνωστά προβλήματα. Θεωρώ ότι όσο κι αν οι κοινωνίες μας έχουν αλλοτριωθεί,
στο βάθος είμαστε ένας λαός με
αισθήματα, με αξίες, με ιστορία και ψυχή.
